Theo cách phân loại này, ta chia các biến thành 2 nhóm là:
- Biến phân nhóm (hay biến rời rạc)
- Biến liên tục
Biến phân nhóm lại được phân là thành các loại sau:
- Biến định danh
- Biến phân đôi
- Biến thứ tự
Ví dụ:
Nghề nghiệp lựa chọn của sinh viên đại học. Ta có thể đặt một câu hỏi đóng liên quan đến sự lựa chọn của sinh viên đại học như sau:
- Câu hỏi 1: Nghề nghiệp dự định của bạn là gì?
- Câu hỏi 2: Yếu tố quan trọng nhất liên quan đến sự lựa chọn nghề nghiệp của bạn là gì?
Câu hỏi đầu tiên là câu hỏi phân nhóm còn câu hỏi thứ 2 là câu hỏi về cấp độ.
Với câu hỏi thứ 1, các nhóm lựa chọn có thể là:
- Kiến trúc sư
- Luật sư
- Kỹ sư
- Nha sĩ
- Bác sĩ
- Chủ doanh nghiệp
- Nhà hoạt động xã hội
- Giáo viên
- ...
- Triển vọng nghề nghiệp
- Bản chất nghề nghiệp
- Điều kiện làm việc
- Lương thưởng
Biến định danh
Ví dụ
Câu hỏi: Giới tính của bạn là gì
Trả lời: Nam, nữ
Biến: giới tính
Nhóm: Nam, nữ
Câu hỏi: Bạn quan tâm đến loại nhà đất nào?
Trả lời: Một ngôi nhà (hoặc căn hộ)
Biến: Loại nhà đất
Nhóm: Nhà, căn hộ
Câu hỏi: Màu tóc của bạn là gì?
Trả lời: Đen (hoặc nâu, đỏ, vàng)
Biến: Màu tóc
Nhóm: Đên, nâu, đỏ, vàng
Câu hỏi: Nhóm máu của bạn là gì?
Trả lời: A (hoặc, B, O, AB)
Biến: Nhóm máu
Nhóm: A, B, AB, O
Đặc điểm của biến định danh là:
- Bao gồm từ 2 nhóm trở lên
- Các nhóm của biến định danh không có một trật tự nhất định (các nhóm không sắp xếp theo các cấp độ)
Biến phân đôi
Ví dụ
Câu hỏi: Bạn là nam hay nữ?
Trả lời: Nam (hoặc nữ)
Biến: Giới tính
Nhóm: Nam, nữ
Câu hỏi: Bạn có thích xem TV hay không?
Trả lời: Có (hoặc không)
Biến: Ý kiến về việc xem TV
Nhóm: Có, không
Câu hỏi: Tình trạng việc làm của bạn là gì?
Trả lời: Đi làm (hoặc thất nghiệp)
Biến: Tình trạng việc làm
Nhóm: Đi làm, thất nghiệp
Đặc điểm của biến phân đôi là có 2 nhóm
Các nhóm của biến phân đôi có thể là cố định (nam, nữ) hoặc có thể được tạo ra bởi người nghiên cứu (thích, không thích xem TV). Trong trường hợp người nghiên cứu tự thiết kế ra các nhóm thì số nhóm có thể nhiều hơn 2 (Rất thích, thích, bình thường, không thích, rất không thích). Trường hợp có nhiều hơn 2 nhóm này thì biến phân đôi trở thành biến định danh.
Biến phân đôi là trường hợp đặc biệt của biến định danh
Biến thứ tự
Là một trường hợp của biến phân nhóm, biến thứ tự có ít nhất 2 nhóm. Tuy nhiên, không giống như biến định danh, biến thứ tự có thể sắp xếp các nhóm theo thứ bậc.
Ví dụ
Câu hỏi: Bạn bắt đầu học đại học năm nào?
Trả lời: 2005, 2006, 2007,2008, 2009
Biến: Năm bắt đầu học đại học
Cấp bậc: 2005, 2006, 2007,2008, 2009
Câu hỏi: Bạn có thích xem TV không?
Trả lời: Thích (Hoặc rất không thích, không thích, bình thường, rất thích)
Biến: Sở thích xem TV
Cấp bậc: rất không thích, không thích, bình thường, rất thích
Câu hỏi: Bạn có đồng ý với nhận định sau không?
Bằng đại học là yếu tố quan trọng để có công việc tốt
Trả lời: Rất không đồng ý (hoặc không đồng ý, không phản đối cũng không đồng ý, đồng ý, rất đồng ý)
Biến: Tầm quan trọng của bằng đại học đối với việc có một việc làm tốt
Cấp bậc: Rất không đồng ý (hoặc không đồng ý, không phản đối cũng không đồng ý, đồng ý, rất đồng ý)
Biến liên tục
Biến khoảng mức độ
Ví dụ
Biến: Nhiệt độ (độ C hoặc độ F)
Giải thích: Khoảng cách nhiệt độ từ 20 đến 30 độ cũng bằng khoảng cách nhiệt độ từ 30 đến 40 độ. Tuy nhiên, đây không phải là biến tỷ lệ vì 0 độ C không có nghĩa là không có nhiệt độ.
Biến tỷ lệ
Khi biến khoảng mức độ thỏa mãn điều kiện: giá trị 0 có nghĩa là không có.
Ví dụ
Biến: Khoảng cách
Giải thích: Khoảng cách là 0m thì có nghĩa là không có khoảng cách, khoảng cách là 10m thì gấp đôi khoảng cách là 5m.
Tham khảo
1. Types of variables
No comments:
Post a Comment